Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi bölüm seminerleri kapsamında Psikoloji öğrencileriyle bir araya geldi. “İyi Bir Psikolog Nasıl Olunur?” konulu seminer veren Tarhan, öğrencilere hasta ve doktor arasında ki ilişkiyi anlattı.



“Terapi seansını açacak sözdür”

Üsküdar Üniversitesi Nermin Tarhan Konferans salonunda gerçekleşen seminerde “Psikolog olmak da ilk adım nedir?” sorusunun üzerinde duran Tarhan, “ruh sağlığı çalışanı ile hasta ne için bir araya gelir? Hastanın iyiliği için bir araya gelir. Ortaklaşa çalışırlarsa terapötik ittifak dediğimiz ittifak oluşur. Tedavi ittifakı terapötik ilişki hastanın ve sağlık çalışanın ilk buluştuğu andan itibaren başlar. Kilit söz ve anahtar söz vardır. Kilit söz açılması gereken söz, anahtar söz de onu açan sözdür. Burada hastanın iyiliği için olması anahtar sözdür. Yani terapi seansını açacak sözdür eğer bu niyetiniz yoksa böyle hareket etmiyorsanız terapötik ittifakı kuramazsınız yaptığınız işin çoğu boşa gider” şeklinde konuştu.

“Biz hastanın davranış değişimini hedefliyoruz”

Hastada tedavi planı yapmak gerektiğini belirten Tarhan şöyle konuştu: “formüle edeceksin ne yapacaksın diye. Karşındaki kişinin sorun çözme sitilini bilmek lazım bunları bildikten sonra formüle edebilirsiniz. Eğer bunu formüle edilmeden yaparsanız hasta rahatlar ama bir şey değişmez. Biz hastanın davranış değişimini hedefliyoruz. Hastanın davranış değişiminin olması için o hastanın kalıp düşüncelerini bilmek lazım, kalıp düşüncelerini değiştirmek gerekiyor. Hastalığına sebep olan otomatik stereotipileri vardır. Otomatik stereotip aklına ilk gelen fikirdir insanın bir olay olduğunda. Otomatik stereotipilerini bulacaksınız ona göre formülasyon yapacaksın. İlk başta hasta yada danışanla ilişki kurarken terapötik liderlik sizde olacak ama bunu yaparken anaç bir tavırla yaklaşmak iyi bir terapist olduğunu göstermiyor. Hastayı kabullenip öyle devam etmek gerekiyor. Her insanın egosu var onun için karşımıza almamamız, yanımıza alıp birlikte ilerlememiz gerekiyor” diye belirtti.



“İki tarafın da mesleki sınırları bilmesi gerekiyor”

İyi bir psikoloğun 4 şeye saygı göstermesi gerektiğini vurgulayan Tarhan bunları şu şekilde sıralardı: “Özele saygı, özerkliğine saygı, değerlerine saygı, onuruna saygı."

Tarhan, “Bu saygıyı gösteren insan hasta mahremiyetine saygı göstermiş olur. Sınırların korunması gerekir, danışanlarınızla özel ilişkiye girmek risklidir. Karşı cins olması da şart değil. İki tarafın da mesleki sınırları bilmesi gerekiyor. Hasta size karşı bir şey hissediyor olabilir böyle durumlarda güzellikle hayır demek gerekiyor. Danışan hasta ilişkisinde hastanın yararına bile olsa gerçek olmayan şeyi söylememek gerekiyor. Hastaya karşı açık ve dürüst olmak temel güven ilişkisi açısından çok önemli” diye belirtti.

Tedavinin üç ayağı 

Prof. Dr. Nevzat Tarhan tedavinin üç ayağı olduğunu söyledi. Tarhan, “Doktorun, ilacın yapacağı şeyler, senin yapacağın şeyler, ailenin sosyal çevrenin yapacağı şeyler. Üç ayaklı olursa tedavi iyi bir şekilde ilerliyor” dedi.

Sözel olmayan iletişimin çok önemli olduğunu belirten Tarhan, “sizin ses tonunuz, fiziksel görünümünüz, mimik, jestler, göz teması, fiziksel temas hepsi hasta tarafından alınıyor. Duygusal okuması yüksek biriyle sizin yüz ifadenize yanlış anlam verebilir. Böyle durumlarda hastadaki duygusal aktarımlara dikkat etmek, duygusal aktarımın %80’i sözlü olmayan iletişimle oluyor, %20 si direkt sözlü oluyor. Sözel olmayan iletişim farkında olmadan terapistle danışan arasında terapötik ittifak oluşmasında çok önemli” dedi.

Konuşmasının ardından Tarhan öğrencilerin sorularını da cevapladı.